Αντιπαράθεση για τις τροπολογίες που αφορούν την εκλογική διαδικασία και την άρση του κωλύματος των βουλευτών που θα είναι υποψήφιοι στις ευρωεκλογές.
Η ιδιότητα του βουλευτή διαφοροποιείται ουσιωδώς από εκείνη του δημοσίου λειτουργού ή υπαλλήλου, καθώς η άσκηση των καθηκόντων του βουλευτή συνιστά πολιτική πράξη, ανέφερε ο υπουργός Εσωτερικών Αλέξης Χαρίτσης, παρουσιάζοντας νωρίτερα στην Ολομέλεια την τροπολογία για την κατάργηση του κωλύματος ανάμεσα σε βουλευτή και υποψήφιο ευρωβουλευτή. Αυτός είναι και ο λόγος που η παραίτηση του βουλευτή διαφοροποιείται από την παραίτηση δημόσιου λειτουργού, την οποία προβλέπει το άρθρο 56 του Συντάγματος, ως προϋπόθεση για την ανακήρυξη του ως υποψήφιου βουλευτή, ανέφερε ο υπουργός Εσωτερικών.
Ο κ. Χαρίτσης επισήμανε ειδικότερα ότι με το άρθρο 56 του Συντάγματος, προβλέπεται ως προϋπόθεση, για την ανακήρυξη συγκεκριμένων κατηγοριών δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων ως υποψήφιων βουλευτών, η προηγούμενη παραίτησή τους από το δημόσιο λειτούργημα ή τη δημόσια θέση τους, προκειμένου ιδίως να διασφαλίζεται ότι η εξ αντικειμένου πολιτική επιλογή της έκθεσής τους ως υποψηφίων να μην επηρεάζει ή να μη δημιουργεί υπόνοιες επηρεασμού του λειτουργήματος τους. Αντίστοιχα, ο κοινός νομοθέτης αξιώνει τη συνδρομή της συγκεκριμένης προϋπόθεσης και για τους δημόσιους λειτουργούς ή υπαλλήλους που θέτουν υποψηφιότητα για την ανακήρυξή τους ως μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ιδιότητα του βουλευτή, ωστόσο, διαφοροποιείται ουσιωδώς από εκείνη του δημόσιου λειτουργού ή υπαλλήλου, καθώς η άσκηση των σχετικών καθηκόντων δεν προϋποθέτει αντίστοιχα πολιτική ουδετερότητα, αλλά, απεναντίας συνιστά καθ΄εαυτήν πολιτική πράξη.
Με την τροπολογία δίνεται πλέον η δυνατότητα στους βουλευτές να ανακηρύσσονται υποψήφιοι και να εκλέγονται μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χωρίς προηγουμένως να χρειαστεί να παραιτηθούν από το βουλευτικό αξίωμα. Προφανώς εφόσον ένας βουλευτής εκλεγεί στις ευρωεκλογές, δεν μπορεί να αναλάβει μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αν δεν παραιτηθεί προηγουμένως από τη βουλευτική του έδρα.
Ο υπουργός, αναφερόμενος στη διάταξη για τη δυνατότητα κατάτμησης των εκλογικών τμημάτων, υπενθύμισε ότι οι εκλογές της 26ης Μαΐου 2019, για πρώτη φορά περιλαμβάνουν τέσσερις ταυτόχρονες εκλογικές, οι οποίες εξακολουθούν, βέβαια, να διατηρούν τον αυτοτελή τους χαρακτήρα ως διακριτές διαδικασίες. «Με το δεδομένο ότι έχουμε για πρώτη φορά την ταυτόχρονη διεξαγωγή αυτών των τεσσάρων διαφορετικών καλπών, και μάλιστα όλων με σταυροδοσία, με τη σχετική τροπολογία, δίνεται η ευχέρεια στον υπουργό Εσωτερικών, για λόγους διευκόλυνσης των εκλογέων, να προχωρήσει, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο, σε κατάτμηση και σε δημιουργία χωριστών εκλογικών τμημάτων έτσι ώστε ο εκλογέας να ψηφίζει σε δύο διαδοχικά εκλογικά τμήματα, που το καθένα θα έχει από δύο κάλπες» είπε ο Αλέξης Χαρίτσης και πρόσθεσε ότι με τον τρόπο αυτό θωρακίζεται η εκλογική διαδικασία, για την απρόσκοπτη διεξαγωγή των εκλογών, αποφεύγονται μεγάλες καθυστερήσεις και διευκολύνονται οι δικαστικοί αντιπρόσωποι, καθώς και όλο το προσωπικό που εμπλέκεται στην εκλογική διαδικασία, ώστε να εργαστούν κάτω από συνθήκες εύρυθμης λειτουργίας, χωρίς απρόοπτα και εντάσεις.
Για τη διάταξη που δίνει τη δυνατότητα να προτιμηθούν οι δημόσιοι υπάλληλοι πτυχιούχοι νομικής σε περίπτωση που χρειαστεί συμπλήρωση ο κατάλογος των δικαστικών αντιπροσώπων, ο υπουργός Εσωτερικών διευκρίνισε ότι η πρόβλεψη για αξιοποίηση και δημοσίων υπαλλήλων, ως εκλογικών αντιπροσώπων, στην εκλογική διαδικασία, ήδη προβλέπεται με το Προεδρικό Διάταγμα περί εκλογικής νομοθεσίας. Και το μόνο που αλλάζει με την προωθούμενη ρύθμιση είναι ότι δίνεται προτεραιότητα, στην περίπτωση που χρειαστεί, να αξιοποιηθούν και δημόσιοι υπάλληλοι, να δοθεί προτεραιότητα στους αποφοίτους νομικών σχολών.
Για «εκλογομαγειρέματα» έκανε λόγο ο εισηγητής της ΝΔ Μάκης Βορίδης. Ο βουλευτής της ΝΔ είπε ότι η κυβέρνηση βλέπει ότι έρχεται η συντριβή της και γι΄ αυτό όρισε την ίδια ημέρα ευρωεκλογές και τον πρώτο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών. Όσο για την άρση του κωλύματος βουλευτή που θέλει να είναι υποψήφιος σε ευρωεκλογές, ο Μάκης Βορίδης την χαρακτήρισε «τροπολογία Κουντουρά».
Αναφορικά με την κατάτμηση των εκλογικών τμημάτων επειδή θα γίνουν τέσσερις εκλογές ταυτόχρονα (ευρωεκλογές, εκλογές στις Περιφέρειες, εκλογές για την Αυτοδιοίκηση Α΄Βαθμού, ανάδειξη τοπικών συμβουλίων), ο Μάκης Βορίδης επισήμανε ότι ήταν βασική επιλογή της κυβέρνησης να υπάρξει χωριστή κάλπη για τα τοπικά συμβούλια και να μετακινήσει τον χρόνο του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών στον χρόνο των ευρωεκλογών, προκειμένου να κρύψει τη συντριβή της, όπως θα αποτυπωθεί με την καταμέτρηση των σταυρών, η οποία θα πάρει χρόνο σε σχέση με τη δεύτερη Κυριακή η οποία θα αφορά μόνο καταμέτρηση για τους περιφερειάρχες. «Προτάξατε τα εκλογομαγειρέματα του κ. Τσίπρα έναντι της αρτιότητας της εκλογικής νομοθεσίας», είπε ο Μάκης Βορίδης και αναρωτήθηκε γιατί να μην γίνουν οι ευρωεκλογές με τον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών.
«Η εκλογική νομοθεσία έλεγε ότι δεν μπορεί βουλευτής να είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής, για λόγους ισοτιμίας της υποψηφιότητας. Αν παραιτηθεί η κ. Κουντουρά, όμως, θα έρθει στη θέση ως βουλευτής ένας άλλος που είναι πιστός στον Πάνο Καμμένο και άρα δεν επιβιώνει η κυβέρνηση» είπε ο Μάκης Βορίδης και κατήγγειλε ότι αλλάζει η εκλογική διαδικασία για να εξυπηρετηθούν τα σχέδια του κ. Τσίπρα.
«Δεν είναι τροπολογία Κουντουρά. Είναι τροπολογία Τσίπρα», είπε η εισηγήτρια της ΔΗΣΥ Εύη Χριστοφιλοπούλου, που κατηγόρησε την κυβέρνηση για «ωμή και κυνική συναλλαγή με την κ. Κουντουρά για να διατηρηθεί μια πλασματική δεδηλωμένη με ΣΥΡΙΖΑ, ολίγον πρώην ΑΝΕΛ, ολίγον ακροδεξιά ή Καραμανλική δεξιά, με αντάλλαγμα τη συμμετοχή της στο ευρωψηφοδέλτιο».
«Είναι ωμή και κυνική συναλλαγή με την κ. Κουντουρά, τον κ. Δανέλλη και δεν ξέρω σε ποιους άλλους έχει τάξει η κυβέρνηση. Κάτσε ψήφισε τώρα, ψήφισε την εθνικά επιζήμια συμφωνία των Πρεσπών, ψήφιζε ό,τι σου φέρνουμε εδώ για να έχουμε δεδηλωμένη, και μην ανησυχείς θα έχεις και την υποψηφιότητά σου εξασφαλισμένη στο ευρωψηφοδέλτιο», επέμεινε η κ. Χριστοφιλοπούλου.
«Όσα τερτίπια και να κάνετε, θα το πιείτε το πικρό ποτήρι της ήττας», είπε η Εύη Χριστοφιλοπούλου που τόνισε ότι ο Κλεισθένης ήταν ένα “γονατογράφημα”, ενώ και το εκλογικό σύστημα που εισήγαγε είναι ένα λάθος αναλογικότερο σύστημα που θα προκαλέσει χάος στην αυτοδιοίκηση.
Νωρίτερα, η εισηγήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Μαρία Θελερίτη ανέφερε ότι και οι τροπολογίες και οι διατάξεις που έχουν περιληφθεί στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών, επιλύουν ζωτικά ζητήματα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με την καθιέρωση της απλής αναλογικής, και είναι διατάξεις για να προχωρήσει ομαλά η εκλογική διαδικασία.
Τι προβλέπουν οι τροπολογίες του ΥΠΕΣ
Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Εσωτερικών, με τις τροπολογίες που θα κατατεθούν στο πολυνομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών «Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων και της αντιπολίτευσης της έμφυλης βίας – Ρυθμίσεις για την απονομή Ιθαγένειας – Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας ΥΠΕΣ» θωρακίζεται η εκλογική διαδικασία και εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των πολιτών κατά την ταυτόχρονη διεξαγωγή των Ευρωεκλογών και των αυτοδιοικητικών εκλογών.
Αναλυτικά, σύμφωνα με τις ίδες πηγές, οι τροπολογίες προβλέπουν:
Ι. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΝΑ ΧΩΡΙΣΤΟΥΝ ΜΕ Υ.Α. ΤΑ ΕΚΛΟΓΙΚΑ ΤΜΗΜΑΤΑ
Οι επιμέρους εκλογικές διαδικασίες (δηλ. ευρωεκλογές, αυτοδιοικητικές κτλ), ακόμα και όταν συμπίπτουν χρονικά ως προς την ημέρα διεξαγωγής τους, εξακολουθούν να διατηρούν τον αυτοτελή τους χαρακτήρα ως διακριτές εκλογικές διαδικασίες. Αυτό σημαίνει ότι είναι διαφορετικό πράγμα να διεξάγονται την ίδια μέρα και διαφορετικό να διεξάγονται σε ένα τμήμα όλες μαζί.
Με το δεδομένο αυτό και με δεδομένο ότι για πρώτη φορά θα υπάρχουν τέσσερις διαφορετικές κάλπες, όλες με σταυροδοσία, η σχετική τροποποίηση δίνει την ευχέρεια στον Υπουργό Εσωτερικών, για λόγους διευκόλυνσης των εκλογέων και για να μην παρατηρηθούν φαινόμενα καθυστερήσεων λόγω των ταυτόχρονων πολλαπλών διαδικασιών, να καθορίσει τη διεξαγωγή των επιμέρους εκλογών σε χωριστά εκλογικά τμήματα: Πρακτικά δηλαδή αυτό σημαίνει ότι κάθε εκλογικό τμήμα θα έχει δύο κάλπες (αντί για τέσσερις) και ο εκλογέας θα ψηφίζει σε δύο διαδοχικά τμήματα.
Με τον τρόπο αυτό, θωρακίζεται η εκλογική διαδικασία και παρέχονται εγγυήσεις για την απρόσκοπτη και ομαλή διεξαγωγή των εκλογών, χωρίς επιπλέον, την υπέρμετρη επιβάρυνση όλων των παραγόντων της εκλογικής διαδικασίας (δικαστικών αντιπροσώπων, εφορευτικής επιτροπής κτλ). Έτσι:
α) αποφεύγονται οι μεγάλες καθυστερήσεις με τις ουρές, ιδίως στα μεγάλα αστικά κέντρα, που ταλαιπωρούν και αποθαρρύνουν τους εκλογείς και δημιουργούν προστριβές και διαμαρτυρίες και
β) εξασφαλίζονται στους δικαστικούς αντιπροσώπους και όλους τους παράγοντες της διαδικασίας, συνθήκες κανονικότητας, ώστε να μπορούν να ελέγχουν και να επιβλέπουν τη διαδικασία απρόσκοπτα και χωρίς εντάσεις και επίσης να μπορούν να αντεπεξέλθουν στα –έτσι κι αλλιώς- ιδιαίτερα αυξημένα καθήκοντα που απαιτεί ο ρόλος τους ως εγγυητών των εκλογών, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.
Επισημαίνεται ότι οι ρυθμίσεις αυτές αποτέλεσαν αντικείμενο επεξεργασίας των έμπειρων, περί τις εκλογές, υπηρεσιών του ΥΠΕΣ και διατυπώθηκαν αφού ελήφθησαν υπόψη όλα τα στοιχεία και οι τεχνικές παράμετροι που σχετίζονται με την εκλογική διαδικασία και ύστερα από συνεργασία με άλλα Υπουργεία, όπως το Δικαιοσύνης, το Παιδείας (για παροχή στοιχείων σχετικά πχ με τις σχολικές αίθουσες) καθώς και την εταιρεία υποστήριξης του πληροφοριακού συστήματος των εκλογών Singular logic.
ΙΙ. Η ΠΡΟΤΙΜΗΣΗ, ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ, ΤΩΝΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΝΟΜΙΚΗΣ, ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΠΑΡΚΟΥΝ ΟΙ ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ, ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ ΚΤΛ ΓΙΑ ΤΙΣ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΩΝ
Σκοπός της παρούσας ρύθμισης είναι η καλύτερη θωράκιση των εκλογικών διαδικασιών με το διορισμό στις θέσεις των δικαστικών αντιπροσώπων, σε περίπτωση που διαπιστωθεί ανεπάρκεια δικηγόρων, συμβολαιογράφων, δικαστών, κτλ , υπαλλήλων που κατέχουν πτυχίο νομικής.
Η πρόβλεψη περί δυνητικής αξιοποίησης και δημοσίων υπαλλήλων ως δικαστικών αντιπροσώπων αυτή υπάρχει ήδη στο π.δ. των εκλογών ως εναλλακτική, και το μόνο το οποίο αλλάζει είναι ότι, μεταξύ των δημοσίων υπαλλήλων, δίνεται προτεραιότητα στους υπαλλήλους εκείνους που κατέχουν πτυχίο νομικής σε σχέση με πτυχιούχους άλλων σχολών, οι οποίοι (πτυχιούχοι άλλων σχολών) θα διοριστούν μόνο αν δεν επαρκούν ούτε οι υπάλληλοι με πτυχίο νομικής.
Συνεπώς δεν αλλάζει ούτε η κατηγορία των υπαλλήλων, ούτε ο βαθμός, ούτε γίνεται οποιαδήποτε αλλαγή στην εφορευτική επιτροπή αφού αυτό αφορά ΜΟΝΟ δικαστικούς αντιπροσώπους, όπως ακριβώς ισχύει και τώρα.
Η προτίμηση των πτυχιούχων νομικής συνάδει τόσο με τη υφιστάμενη βασική επιλογή του νομοθέτη, που στις θέσεις των δικαστικών αντιπροσώπων προτάσσει τα νομικά επαγγέλματα (δικηγόροι, δικαστές, συμβολαιογράφοι κτλ), όσο και με τα ιδιαίτερα αυξημένα καθήκοντα που έχει ο δικαστικός αντιπρόσωπος κατά την ημέρα διεξαγωγής των εκλογών.
ΙΙΙ. ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΟΥ ΚΩΛΥΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΗΡΥΞΗΣ ΒΟΥΛΕΥΤΩΝ ΩΣ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΣΤΙΣ ΕΥΡΩΕΚΛΟΓΕΣ.
Οι βουλευτές θα μπορούν πλέον να ανακηρύσσονται υποψήφιοι και να εκλέγονται μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χωρίς προηγουμένως να παραιτηθούν του βουλευτικού τους αξιώματος. Ευνόητο είναι φυσικά ότι διατηρείται το ασυμβίβαστο της ιδιότητας του βουλευτή με εκείνη του ευρωβουλευτή: Ο βουλευτής, από τη στιγμή που θα εκλεγεί στις ευρωεκλογές δεν μπορεί να αναλάβει ως μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αν δεν παραιτηθεί προηγουμένως από τη βουλευτική του έδρα.
Με το άρθρο 56 του Συντάγματος προβλέπεται ως προϋπόθεση για την ανακήρυξη συγκεκριμένων κατηγοριών δημοσίων λειτουργών και υπαλλήλων ως υποψηφίων βουλευτών, η προηγούμενη παραίτησή τους από το δημόσιο λειτούργημα ή τη δημόσια θέση τους, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι η επιλογή τους ως υποψηφίων δεν επηρεάζει ή δεν δημιουργεί υπόνοιες επηρεασμού του λειτουργήματός τους. Το ίδιο κώλυμα υπάρχει και όσους θέτουν υποψηφιότητα ως μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η ιδιότητα του βουλευτή, ωστόσο, διαφοροποιείται ουσιωδώς από εκείνη του δημοσίου λειτουργού ή του υπαλλήλου, καθώς η άσκηση των σχετικών καθηκόντων του δεν προϋποθέτει –προφανώς- πολιτική ουδετερότητα, αλλά, απεναντίας συνιστά καθ’ εαυτήν πολιτική πράξη. Ο βουλευτής έχει εκ των πραγμάτων πολιτικό και ιδεολογικό στίγμα και δεν έχει υποχρέωση ουδετερότητας. Άρα, η παραίτηση του βουλευτή από το αξίωμα στο οποίο εξελέγη με τη λαϊκή ψήφο, διαφοροποιείται αντίστοιχα από την παραίτηση του δημόσιου λειτουργού ή υπαλλήλου από τη θέση ή το λειτούργημά του. Για τους ίδιους λόγους άλλωστε έχει καταργηθεί το αντίστοιχο κώλυμα, ως προς τους βουλευτές, για τις αυτοδιοικητικές (δημοτικές και περιφερειακές) εκλογές.
Άλλωστε και στις περισσότερες χώρες της ΕΕ δεν θεσπίζεται αντίστοιχο κώλυμα μεταξύ βουλευτή και υποψήφιου ευρωβουλευτή.
IV. ΕΚΛΟΓΕΙΣ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ
Η διάταξη αυτή ενσωματώνεται σε τροπολογία που φέρνει το ΥΠΕΞ, όμως για την πληρότητα της ενημέρωσής σας σχετικά με τις εκλογικές ρυθμίσεις επισημαίνουμε τα εξής:
Η πλατφόρμα του ΥΠΕΣ για τη δήλωση-εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους των εκλογέων που βρίσκονται στο ΗΒ έχει ήδη ανοίξει από την προηγούμενη εβδομάδα και οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να εγγραφούν. Επίσης, με τις σημερινές ρυθμίσεις, ειδικά για τους εκλογείς στο ΗΒ δίνεται παράταση προθεσμίας δήλωσης μέχρι τις 10/4 και επίσης κατοχυρώνεται το δικαίωμα της ψήφου από το ΗΒ, ανεξαρτήτως των διαδικασιών του brexit. Ως εκ τούτου, κανένα ζήτημα περί παρεμπόδισης των συγκεκριμένων εκλογέων δεν τίθεται, αφού έχουν ήδη δυνατότητα εγγραφής, αντιθέτως διευκολύνονται με την παράταση της προθεσμίας. Σημειώνεται ότι το 2014 οι εκλογείς που εγγράφτηκαν από το ΗΒ ήταν μόλις 600, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΣ.
